دور سوم ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین و چالش های روسیه در قفقاز شمالی

نام قفقاز شمالی در طول 13 سال اخیر با نام ولادیمیر پوتین گره خورده است به گونه ای که در ایام منتهی به انتخابات ریاست جمهوری روسیه بخشی از گزاره های حامیان و منتقدان پوتین معطوف به کارنامه وی در قفقاز شمالی بود.به عبارتی، عملکرد پوتین در قفقاز شمالی هم مورد توجه کسانی بوده است که اعاده کننده تمامیت ارضی روسیه و بازگرداننده امنیت و ثبات نسبی به قفقاز شمالی می دانند و هم افرادی که وی را مسئول کشانیده شدن حملات شورشیان به مسکو و از سوی دیگر حیف و میل بودجه های روسیه در منطقه ای می دانند که واگرایی با تار و پود آن گره خورده است. به هر صورت، بی شک قفقاز شمالی 2012 با قفقاز شمالی 1999 تفاوت های چشمگیری دارد، اما این بدان معنا نیست که اکنون نظم و امنیت در این منطقه حکم فرما باشد. قفقاز شمالی همچنان در کنترل نیروهای امنیتی روسیه است که از جنس مردم منطقه نیستند و همچنین فساد مالی در حاکمیت های دست نشانده مسکو در این منطقه موج می زند. هرچند مسکو در پی انجام طرح های زیرساختی و برنامه های بلندپروازانه ای برای بهبود اوضاع منطقه است و چچن به منزله کانون بحران منطقه، ثبات و آبادانی نسبی را تجربه کرده است، اما حاکمیت های منطقه و به ویژه چچن با مشت آهنین با منتقدان برخورد کرده اند. از سوی دیگر در طول دو دهه اخیر همواره شواهد و قراینی دال بر دخالت برخی بازیگران و قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در روندها و جریآنهای منطقه مشاهده شده است که متاثر از شرایط و جناح بندی های بین المللی به ویژه در برابر روسیه، این نقش آفرینی ها با تفاوت هایی تداوم یافته است. شرایط پس از رویداد 11 سپتامبر و یا شرایط پس از جنگ آگوست 2008 از این موارد هستند. اما مساله قفقاز شمالی برای مسکو تنها امنیتی، نظامی و سیاسی نیست و وجوه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جدی را نیز دربرمی گیرد. در واقع، چالش های پوتین در قفقاز شمالی در دور سوم ریاست جمهوری وی بازه ای به گستردگی وجوه متنوع فوق الذکر را در بر خواهد گرفت.